darfur savaşı ne demek?

Darfur Savaşı, Sudan'ın Darfur bölgesinde Şubat 2003'te Sudan Kurtuluş Hareketi (SLM) ve Adalet ve Eşitlik Hareketi (JEM) adlı grupların, Darfur'un Arap olmayan nüfusunu ezmekle suçladıkları Sudan hükümeti ile savaşmaları sonucunda başladı.¹² Hükümet, saldırılara Darfur'un Arap olmayan etnik gruplarına karşı etnik temizlik kampanyası yürüterek karşılık verdi. Bu, yüz binlerce sivilin ölümüne yol açtı ve Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir'in Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ithamı ile sonuçlandı.³

Çatışmanın bir tarafında Sudan ordusu ve polisi ile, Cancavid adı verilen, Araplaştırılmış yerli Afrikalılar ve Rizeigat kabilesinden az sayıda Bedevi'den oluşan Sudanlı milis kuvvetleri yer almaktadır. Bölgedeki diğer Arap gruplarının çoğu çatışmalara katılmamaktadır.⁴ Diğer tarafta ise, özellikle Arap olmayan Müslüman Fur, Zaghawa ve Masalit etnik gruplarının üyelerinin oluşturduğu SLM/A ve JEM yer alır. Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler'in de bölgede UNAMID adında ortak bir barışı koruma misyonu vardır. Sudan hükümeti, Cancavidleri desteklediğini açıkça reddetse de, kanıtlar, sivillere karşı mali yardım ve silahlar sağladığına ve ortak saldırıları koordine ettiğine dair iddiaları desteklemektedir.⁵ İnsan zayiatlarının sayısı, savaş ya da açlık ve hastalıktan birkaç yüz bin ölüye kadar değişmektedir. Savaş sonucunda, milyonlarca kişi mülteci kamplarına veya sınır ötesine göç etmeye zorlandı ve bu bir insani bir kriz yarattı. Eski ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell durumu bir soykırım veya soykırım eylemi olarak nitelendirdi.⁶

Sudan hükümeti ve JEM, barışı sağlamak için geçici bir anlaşma ile Şubat 2010'da bir ateşkes anlaşması imzaladı.⁷ Ancak görüşmeler, Sudan ordusunun Tolu Anlaşması'na aykırı olarak bir köye yönelik baskınlar ve hava saldırıları düzenlediği suçlamalarıyla aksadı. Darfur'daki en büyük hükümet karşıtı grup olan JEM, müzakereleri boykot edeceğini açıkladı.⁸

Sudan Devrimi sırasında askeri ve sivil temsilciler tarafından imzalanan Ağustos 2019 Anayasa Deklarasyonu Taslağı, 39 aylık demokratik sivil yönetime geçiş döneminin ilk altı ayında Darfur'da ve Sudan'daki diğer silahlı çatışma bölgelerinde barış anlaşmasına yol açan bir barış sürecinin yapılmasını gerektirmektedir.

Silahlı çatışmaları sona erdirmek için 31 Ağustos 2020'de Sudanlı yetkililer ve bazı isyancı gruplar arasında kapsamlı bir barış anlaşması imzalandı.⁹